Tailerraren ebaluazio saioa: ideia eta hausnarketak

Harmonia eta erresistentzia

Harmonia:

Thë’ walawe’sx-ak eta thë’ sawesx-ak dira NASA herriaren mediku tradizionalak, agureak edo xamanak (mayores). Nasa Yuwearen biziberritzea haiek gidatzen dute.  Garbiketa erritualak, ama-lurrari eskaintzak, koka hostoak, txirrintxoa, eta abar. Zikina iraultzea (voltear lo sucio) da oinarrizko lana.

Ikastaroan zehar ere jarraitua izan da errituala. Don Piok ikastaroan zuzenean hartu du parte, bertako ekintzak eta materialak kosmobisioaren eta kulturaren aterkipera erakartzen paper zoragarria burutuz. Don Ely izan zen  zikina iraultzeko errekan egindako errituala gidatu eta aurrera begira taldearen lan espiritualaren oinarriak jarri dituena. Promotoreen taldeko “beteranoek”, Marianok, Jairok eta Marcelok, gazteagoei  mediku tradizionalen lanak duen garrantzia  ikustarazten lagundu diete.

 Alde horretatik irakurrita biziberritzearen prozesua bide egokian omen doa. Nasa herrian hizkuntzarekiko kontzientzia esnatzea lortu da, ikastaroko lanak egokiak izan dira. Lanean jarraitu behar da bai espiritualki eta bai eguneroko jardunean, esnatu den hariari segida eman behar zaio eta lurralde guztian zehar barreiatu, hori da promotoreei tokatzen zaien lana. Hauke izan dira “mayorrek” eman dituzten aholkuak.

Materialak hor daude:

Promotoreen taldekoek, Don Pio eta  Marianok gidatuta Resguardoan dagoen Piedra Mona harrira bisita egin genuen.  Kiwe wêt wêt edo  toki sakratua da, harrira igotzeko errituala burutu genuen eta harrian, bertako petroglifoei buruzko azalpen ederrak jaso.

Erresistentzia

Erresistentziak, Komunitatea hizkuntzarekiko hausnarketan jarri du. Nasa yuwea kultura eta kosmobisio Nasaren oinarri da eta hari horretatik komunitateetan kontzientzia  indartzea da helburua.

Promotoreena da aitzindari lana. Komunitatea, autoritate politikoak, eskoletako irakasleak, gurasoak, familiak …hizkuntzara erakarri behar dituzte. Çxahab Wala Kiwe, (Nasa lurralde handian) zehar barreiatu behar dute. Lan eskerga.

Materialak  lagungarri:

Nahiko da Nasa yuwez idatziriko esaldiz apaindutako balio bat jendea, jolasten eta Nasa yuwez hitz egiten jartzeko. Nahikoak dira bi behatz, haur talde bat Nasa yuwez jolasten eta hitz egiten hasteko.

                                                                   Argazkia:  Marco Aurelio

Materialgintzaren oinarriak:

Ikastaroan zehar eta ebaluazio saioan argi finkatu da, materialgintza kulturatik (kosmobisiotik) eta hizkuntzatik sortu behar da, bi oinarri hauetan sakontzen jarraitu behar da.

Egiletza: ideia hau oso modu nabarian agertu da eztabaidan, Nasa komunitatetako pertsonek sortu behar dituzte materialak. Beldurra galdu eta gai direla sinistu behar dute.

Taldea eta hunkidura

Promotoreen taldearekin buruturiko azken hausnarketa saioa erabat hunkigarria izan da, taldeko parte sentitu gara, promotoreak, , haurrak, Don Pio, sukaldean aritu ziren emakumeak, Euskal Herritik bertaraturikoak …

Malkoak, barreak eta musika…

”broche de oro”